مخالفان رای ممتنع دولت امریکا به قطعنامه محکوم کردن شهرک سازی رژیم صهیونیستی به انتقاد شدید از دولت اوباما پرداختند.
شب گذشته شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامهای، شهرکسازیهای اسرائیل در سرزمینهای اشغالی فلسطینی را محکوم کرد و خواهان توقف شهرکسازیها شد.
آمریکا که معمولا در حمایت از اسرائیل چنین قطعنامههایی را وتو میکرد، به این قطعنامه رای ممتنع داد و ۱۴ عضو دیگر شورای امنیت به آن رای مثبت دادند.
خیلی از حاضران در تالار جلسه شورای امنیت پس از تصویب این قطعنامه دست زدند.
صائب عریقات، مذاکرهکننده ارشد فلسطینی، با استقبال از این تصمیم به رویترز گفت: "این روز پیروزی حقوق بینالملل، پیروزی برای زبان متمدنانه و گفتگو و رد نیروهای افراطی در اسرائیل است."
ران پروسور، نماینده اسرائیل در سازمان ملل، از رای ممتنع آمریکا انتقاد کرد و گفت تردیدی ندارد که با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا و همچنین آغاز به کار دبیر کل جدید سازمان ملل، نقطه عطفی در روابط اسرائیل و سازمان ملل رقم خواهد خورد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا، در واکنش توییت کرده است: "برای سازمان ملل هم اوضاع از بعد ۲۰ ژانویه متفاوت خواهد بود." دوره ریاستجمهوری ترامپ از این تاریخ آغاز میشود.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، این قطعنامه را "شرمآور" و "ضد اسرائیلی" خواند و گفت که اسرائیل به این قطعنامه عمل نخواهد کرد.
نتانیاهو در بیانیهای گفت: "زمانی که شورای امنیت هیچ کاری برای متوقفکردن کشتار نیم میلیون نفر در سوریه نمیکند، با بیشرمی علیه تنها دموکراسی واقعی خاورمیانه، اسرائیل، دستبهیکی میکند و دیوار ندبه را منطقه اشغالی میخواند".
نخستوزیر اسرائیل گفت که "دولت اوباما پشتپرده درباره این قطعنامه تبانی کرد. اسرائیل منتظر است با رئیسجمهور منتخب دونالد ترامپ و همه دوستانمان در کنگره، هم از حزب جمهوریخواه و هم از حزب دموکرات، همکاری کند تا آثار مخرب این قطعنامه نامعقول را خنثی کند."
اسرائیل گفته است سفیرانش را از نیوزیلند و سنگال برای رایزنی فرا خوانده است. این دو کشور و همچنین مالزی و ونزوئلا این قطعنامه را به شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد داده بودند. اسرائیل با مالزی و ونزوئلا رابطه دیپلماتیک ندارد.
سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل، گفت آمریکا همچنان خود را به تامین امنیت اسرائیل متعهد میداند، اما رای ممتنع به معنی تاکید آمریکا بر تشکیل کشور مستقل فلسطین در کنار اسرائیل، به عنوان راه حل مساله فلسطین است.
سفیر آمریکا در سازمان ملل در عین حال گفت که کشورش به این قطعنامه رای مثبت نداده است چون "فقط بر شهرکسازیها تمرکز داشته است" در حالی که حتی با برچیدن همه شهرکسازیها، دو طرف باید همچنان به "حقایق معذبکننده" اذعان کنند و "تصمیمهای دشواری بگیرند تا به صلح برسند.
شماری از جمهوریخواهان در کنگره آمریکا نیز این قطعنامه را محکوم کردهاند و از رویکرد آمریکا در این خصوص را مورد سرزنش قرار داده اند.
پل رایان رئیس مجلس نمایندگان آمریکا امتناع نماینده این کشور از وتوی قطعنامه ضد شهرکسازی رژیم صهیونیستی را «شرمآور» و «ضربه به صلح» توصیف کرد.
وی گفت: «رأی امروز، ضربهای به صلح است که بستری خطرناک برای تلاشهای دیپلماتیک بیشتر جهت منزوی کردن و سیاهنمایی اسرائیل فراهم میکند. حاکمیت یکپارچه جمهوریخواه ما برای از بین بردن لطمات این دولت و بازسازی اتحادمان با اسرائیل تلاش خواهد کرد.»
«نیوت گینگریچ» رئیس اسبق مجلس نمایندگان آمریکا و از مخالفان سرسخت ایران، روز جمعه در یک بیانیه توییتری باراک اوباما را به باد انتقاد گرفت.
گینگریچ جنبشهای مقاومت در فلسطین را تروریست خواند و در خصوص اقدام دولت آمریکا در عدم وتو قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای توقف شهرکسازی رژیم صهیونیستی گفت که «باراک اوباما» با دادن مجوز به شورای امنیت برای تصویب قطعنامه جلوگیری از شهرکسازی اسرائیل در کرانه باختری، به تروریستها پاداش داد.
دفاع جان کری
در همین حال، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا روز جمعه در بیانیهای از اقدام واشنگتن در عدم وتوی قطعنامه علیه شهرکهای سازیهای اسرائیل درمناطق اشغالی دفاع کرده است.
جان کری در این بیانیه گفته است: « اقدام امروز آمریکا برای تحقق یک هدف اساسی بود، هدفی که امکان راه حل تشکیل دو دولت (اسرائیل و فلسطین) را حفظ کند، راه حلی که تمام دولتهای امریکا طی چند ده ( گذشته) با آن موافق بوده و تنها راه حل صلح بین اسرائیل و فلسطینیها است.»
وی اضافه کرده است: «تشکیل دو دولت، تنها راه حلی است که میتواند آینده اسرائیل را به عنوان کشوری دمکراتیک و یهودی تضمین کند که درکنار همسایگان در صلح زندگی کند و کرامت و ازادی مردم فلسطین نیز حفظ شود.»
جان کری گفته است که همه مفاد این قطعنامه را تایید نمیکند اما این قطعنامه به درستی خشونت، تحریک و ساخت و ساز شهرکها از سوی هردو طرف را محکوم میکند و بر راه حل تشکیل دو دولت تاکید دارد.
استقبال گروههای فلسطینی
اما گروههای مختلف فلسطینی نیز از تصویب قطعنامه ضد اسرائیلی در شورای امنیتی مبنی بر توقف شهرکسازی استقبال کردند.
جهاد اسلامی، تشکیلات خود گردان، جنبش فتح، حماس، ساف و ... این قطعنامه را یک پیروزی برای فلسطین دانستند.
حدود نیم میلیون یهودی در ۱۴۰ شهرکی زندگی میکنند که اسرائیل در زمینهایی ساخته است که پس از سال ۱۹۶۷ در کرانه باختری رود اردن و بیتالمقدس شرقی اشغال کرده است. این شهرکها مطابق حقوق بینالملل غیرقانونی محسوب میشوند، اما اسرائیل این مساله را قبول ندارد.
آمریکا و اروپا از این شهرکسازیها انتقاد کردهاند اما این قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در محکومیت شهرکسازیها در حدود چهار دهه گذشته بیسابقه بوده است.