آسیب شناسی حادثه خیابان جمهوری؛

چه کسی مقصر است؟لاستیک،نردبان یا انسان

گروه جامعه :رخداد خیابان جمهوری حادثه ای دردناک بود. مرگ دو زن به دلیل نقص فنی و بازنشدن نردبان آتش نشانی و سقوط آنها بر روی کف پوش های پیاده رو از طبقه پنجم خاطره‌ای تلخ از نحوه امدادرسانی نیروهای آتش نشان در ذهن همگان بر جای گذاشت. خاطره ای تلخ که تا چندی پیش تصویر فداکاری شهید امید عباسی و نجات دختربچه 6 ساله به جای آن حک شده بود.

به گزارش امید،گرچه رخداد این حادثه پس از آن آتش سوزی در اتوبوس اسکانیا، قلب مردم را از این همه بی توجهی به مباحث ایمنی به درد آورده است اما پیش از آنکه نردبان مقصر اعلام شود، لازم است کلیه ابعاد این حادثه کالبدشکافی شود تا پس از فروکش کردن احساسات عمومی، همه چیز به باد فراموشی سپرده نشود و آدم های این شهر با ساختمان های بلندش یادشان نرود که این حادثه، در هرلحظه می تواند برای آنها هم اتفاق بیفتد. 

اینکه اساساً نقطه تاریک این حادثه، نقص فنی در نردبان بود یا عدم بررسی درست تجهیزات توسط آتش نشان مسئول یا سازمان آتش نشانی که مقررات ملی ساختمان و ضوابط آتش نشانی را آنطور که باید، پیاده سازی و اجرا نمی کند و یا اینکه اصلاً چرا یک کارگاه تولیدی با آن بار حریق بالا (میزان بالای ریسک حریق) باید در طبقه پنجم ساختمان باشد، همگی بایستی از پایه بررسی شود.
این بررسی ها شامل سه سطح زیر می شود:
1- آتش نشان مسئول
2- اجرا و یا عدم اجرای مبحث سوم مقررات ملی ساختمان توسط سازمان آتش نشانی – شورای شهر – شهرداری
3- عدم نظارت بر ایمنی ساختمان های قدیمی در کلان شهر تهران که باز هم آتش نشانی – شورای شهر و شهرداری این موضوع دخیل هستند.
4- مجوز فعالیت به کارگاه تولیدی در طبقه پنجم ساختمان

1- در سازمان های شبه نظامی همچون آتش نشانی، مقررات سخت و خاصی حاکم است. در ایستگاه های عملیاتی سه شیفت فعالیت می کنند بدینگونه که هر شیفت 24 ساعت کار و 48 ساعت استراحت هستند. هر گروه در زمان تحویل گرفتن شیفت بایستی کلیه تجهیزات و امکانات را بررسی کنند. بصورتی که حتی اگر یک سانتیمتر آب از مخزن دستگاه اطفائیه کم باشد، باید آنرا گزارش کنند. حالا اینکه در این روز آیا اپراتور نردبان، آنرا در هنگام تحویل گرفتن چک کرده بود یا خیر باید بررسی شود. البته نباید فراموش کنیم که نردبان، یک وسیله مکانیکی است که امکان دارد به هزار و یک دلیل دچار نقص فنی شود و درحالی که صبح در حین بررسی درست کار می کرده می توانست چند دقیقه بعد و یا چند ساعت بعد باز هم به دلیل نقص فنی کار نکند.
2- از سوی دیگر، گرچه شهر تهران به عنوان یک کلان شهر و البته پایتخت همواره الگوی فعالیت دیگر شهرهای کشور در زمینه رعایت قوانین و مقررات بوده است اما متاسفانه در حوزه ایمنی نه تنها نتوانسته سرآمد باشد بلکه از شهرهای دیگری چون اصفهان نیز عقب مانده است.
سازمان های آتش نشانی در حوزه ایمنی در ساختمان ها به مقررات ملی ساختمان و NFPA مراجعه می کنند. در مبحث شماره 3 مقررات ملی ساختمان به طور واضح گفته شده که در شهرهای بزرگ سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی مقام قانونی مسئول در خصوص ایمن سازی ساختمان ها است و ذکر شده است که "مقام قانونی مسئول می تواند در موارد و شرایطی که تهدیدات حریق، جان انسان ها را به طور حیاتی در معرض خطر قرار می دهد و در حال حاضر تمهیداتی برای آن ارائه نشده، از مقررات و استانداردهای معتبر بین المللی استفاده نماید، مشروط برآنکه تناقضی با مقررات این مبحث به وجود نیاورد." این مسئله در شهر تهران برای ساختمان های دارای 6 سقف به نظام مهندسی ساختمان تفویض اختیار شده و بالاتر از آن را سازمان آتش نشانی اعمال نظر می کند.
عنوان کردن این بند از مقررات ملی ساختمان بدان علت است که یکی از اساسی‌ترین بخش های قابل اجرا در ساختمان های بلند، نصب و اجرای سیستم های اعلام و اطفاء هوشمند و اتوماتیک است که به محض به وجود آمدن حریق، آژیر خطر به صدا درمی آید و حریق پیش از گسترش، در لحظات اولیه اطفاء می شود.
اینکه چرا این قانون در کلان شهر تهران تاکنون آنطور که شایسته است اجرا نشده، سوال مهمی است که می تواند نشانگر بی توجهی به مسائل پیشگیری در حوزه ایمنی باشد و البته شاید مسئولین این سازمان خواسته اند با تفویض اختیار به سازمان نظام مهندسی بار مسئولیت خود را کمتر کنند و یا اینکه شورای شهر و شهرداری تهران، دربرابر مافیای قدرت (بساز و بفروش ها) کوتاه آمده و جان مردم را قربانی خواسته های خود می کند اما این نکته قابل گذشت نیست که سازمان آتش نشانی تنها یک قطعه در پازل ایمنی است و هر سازمان و مجموعه (نظام مهندسی ساختمان، شورای شهر، شهرداری و ...) جایگاه خاص خود را دارد.
پ.ن: (در کلیه شهرها، هرکس که قصد ساختن ساختمانی را با هر کابری داشته باشد جهت اخذ مجوز به شهرداری منطقه خود مراجعه می کند و شهرداری نیز جهت استعلام ایمنی آنها را به سازمان آتش نشانی ارجاع می دهد. تمامی ساختمان ها بایستی در سه مرحله از سازمان های آتش نشانی استعلام ایمنی بگیرند. شروع کار – سفت کاری و پایان کار ... در تمامی این مراحل در صورت عدم رعایت موارد ایمنی، مرحله تایید نمی شود و در انتهای کار و زمانی که ساختمان کامل شده اگر باز هم نکات ایمنی رعایت نشده باشه به هیچ عنوان طرح پایان کار به صاحب ملک داده نمی شود.) 
3- در خصوص ساختمان دچار حریق شده در خیابان جمهوری بایستی گفت، گرچه این ساختمان قدیمی بوده و مشمول این قانون نمی شود اما بدون شک، سازمان آتش نشانی تهران، نیازمند برنامه ای مدون و منظم برای نظارت و بازدید از ساختمان‌های بلند قدیمی است و بی توجهی به آن را می توان در قالب چنین حوادثی مشاهده کرد.
4- اینکه چرا باید همیشه به این موضوع تکیه کنیم که مدیریت در تهران، بهترین و بی عیب و نقص ترین است، موضوعی است که باعث شده تا مسئولین در پایتخت دچار نوعی "خودبرتر بینی" شده و غرورشان اجازه ندهد که از شهرهای دیگر در زمینه های مختلف الگوبرداری کنند.
بحث مهمی در حوزه ایمنی در آتش نشانی وجود دارد که با عنوان "ایمن سازی صنوف" هم اکنون شهر اصفهان به عنوان تنها شهر دارای این واحد فعالیت می کند.
کلیه صنوف - مشاغل - کارخانه‌ها – تولیدی‌ها – کارگاه ها و اماکن تجاری – انباری های تجاری و ... پیش از شروع فعالیت خود بایستی از واحد "ایمن سازی صنوف" استعلام بگیرند. این واحد مقررات سختی دارد که تنها در صورتی اجازه فعالیت به این مجموعه ها می دهد که با رعایت ایمنی، ریسک حریق در آنها به حداقل برسد.
قانونی که در صورت اجرا در سازمان آتش نشانی تهران، به یک کارگاه تولیدی لباس به هیچ عنوان اجازه فعالیت در طبقه پنجم ساختمان نمی‌داد و یا در صورت دادن مجوز، قوانین سختی برای ایمن سازی محیط آن در نظر می گرفت.

افزودن نظر جدید