تدبیر مصدق و انقلاب مالکیتی

لطف الله میثمی -برای اینکه به نقش دکتر محمد مصدق در ملی شدن صنعت نفت برسیم باید تاریخ را به زمان شاه برگردانیم.

 تاریخی که با ملی کردن صنعت نفت توسط دکتر مصدق، صفحات جدیدی از آن برای کشور ورق خورد. آن زمان، مصدق، رهبر جبهه ملی بود و جبهه ملی هم به انتخابات دور شانزدهم شورای ملی اعتراض داشت. در همین اعتراضات دکتر فاطمی بحث ملی کردن صنعت نفت را مطرح کرد و دکتر مصدق هم آن را پذیرفت و به این ترتیب ملی شدن صنعت نفت، به‌صورت شعار اصیل در جامعه مطرح شد. این شعار آنقدر اصیل بود که مورد حمایت افراد زیادی قرار گرفت، به‌طوری‌که این شعار را به‌صورت دگمه‌ای سبز روی لباس‌ها نصب می‌کردند و در خیابان‌ها راه می‌رفتند. این خواست کم‌کم عمومی و فراگیر شد و همزمان شد با باطل شدن انتخابات دور شانزدهم و برگزاری انتخابات جدیدی که نتیجه‌اش ورود مصدق و برخی دوستان او به مجلس بود. حضور مصدق در مجلس موجب طرح دوباره ملی شدن صنعت نفت شد و در نهایت نیز با تلاش‌های دکتر مصدق و اطرافیانش، صنعت نفت در قالب قانون 9 ماده‌ای تدوین شد. اما امامی که از مهره‌های دربار و انگلیس بود، از مصدق خواست که نخست‌وزیری را قبول کند. مصدق اما به شرطی حاضر به پذیرش نخست‌وزیری شد که قانون ملی شدن نفت در دستور کار قرار گیرد و اجرا شود. این تدبیر دکتر مصدق اگر نبود، قطعا ما این بهای سیاه یعنی نفت را مالکش نبودیم چراکه قبل از ملی شدن، نفت از آن ایران نبود. این درحالی است که براساس قانون، هر سرزمینی آنچه در زیر زمینش و در هوایش است، متعلق به اوست. بنابراین می‌توان گفت که ملی شدن یک انقلاب مالکیتی بود که با تدبیر دکتر مصدق رخ داد. قطعا اگر او نخست‌وزیری را نمی‌پذیرفت، نهضت ملی به‌وجود نمی‌آمد و در پی آن نفت هم ملی نمی‌شد. تاثیر دکتر مصدق در ملی شدن صنعت نفت، تا آنجا بود که نیکسون، کتابی نوشت و در آن از مصدق به‌عنوان نخستین مردی که به منافع نفتی امریکا در ایران ضرر زد، نام برد. او در این کتاب مصدق را به ریشه درختی تشبیه کرده است که ساقه‌ها، ریشه و شاخه از آن تولید شده‌اند. علاوه بر اینها پس از این حرکت بزرگ در کشور ما بود که برخی تحولات در منطقه نیز رخ داد به‌طوری که عبدالکریم قاسم در سال 58 سلطنت را در عراق سرنگون کرد. ازاین‌رو می‌توان گفت که ایران همیشه پیشتاز تحولات و بیداری‌ها بوده است.

برچسب‌ها :

افزودن نظر جدید